Zelf een bus ombouwen: hoe zit dat met wetgeving in België?

2 augustus 2022 in Camper bouwen en Voor campereigenaren

Regels, regels, regels, … We moeten het helaas aanvaarden: wil je een busje ombouwen in België, dan moet je met heel wat zaken rekening houden. Het is niet eenvoudig om precies uit te zoeken hoe het nu zit met de wetgeving. Anne-Sophie en Pieter, die met hun bedrijfje Routegoesting kampeerbusjes op maat maken, zetten alles op een rijtje voor jou!

Zelf een bus ombouwen  camper wetgeving regels België Vlaanderen Goboony

Wetgeving in België om zelf een bus om te bouwen

België zou België niet zijn als de regels niet een klein beetje verwarrend zouden aanvoelen. Pieter en Anne-Sophie halen daarom kort de belangrijkste onderdelen aan die impact hebben op jouw bouwproces. Zo zijn er tal van aanpassingen die je wel zelf mag zetten, bepaalt het type voertuig ook welke regels je moet volgen en meer! 

De wetgeving rond aanpassingen aan een voertuig, en dus ook ombouwen, is federaal bepaald. De controle gebeurt echter op een Vlaams niveau. Très Belgisch? Check! 

Aanpassingen zonder goedkeuring

Er zijn een aantal aanpassingen die je mag doen, zonder dat je toestemming van de fabrikant of een certificaat nodig hebt. Je kan deze aanpassingen dus (laten) uitvoeren en moet hier niets extra voor doen. Over welke aanpassingen gaat het?

  • Bagagerek
  • Roofbar
  • Zoeklichten
  • Zonnepanelen op het dak. 
  • Kasten & vast meubilair
  • Isolatie in de laadruimte
  • Ladder, treeplank, stang aan de achterzijde, intrekbare treeplank aan de zijkant.

Voor alle andere aanpassingen die je doet, heb je dus wel de toestemming van de basisbouwer nodig, een certificaat en vaak ook een 2de fase keuring, beter gekend als een homologatie.

Welk merk kies je?

Rekening houden met de wetgeving en regels begint eigenlijk al bij de aankoop van je busje. Denk goed na over het merk dat je koopt. Er zijn namelijk merken die gekend staan om moeilijk of nooit toestemming te geven voor het ombouwen of aanpassen van je busje, wanneer je dit als particulier wil doen.Blijf weg van Peugeot, Citroën en Opel (en binnenkort ook Fiat). Met Volkswagen, Mercedes en Renault gaat de samenwerking wél goed. 

Lichte vracht of camper?

Blijf je best een lichte vracht (N1) of moet je je busje homologeren tot camper (M1)? Er is veel discussie over dit thema, maar de keuze is uiteindelijk heel persoonlijk.

Het eerste, en misschien het belangrijkste, waar je rekening mee moet houden: wil je de tussenwand tussen de cabine en de laadruimte weglaten? Is het antwoord ja, dan homologeer je in principe homologeren best tot camper. Ook als je een enkele cabine hebt. De ervaring leert ons echter dat daar (voorlopig) nog geen strenge controle op is, in het geval van een enkele cabine. Door wat onduidelijkheid in de wetgeving kan je dus, voorlopig, met een gerust hart je tussenwand weg laten. De voorwaarde is wel dat je een volledige rij zetels hebt. Wanneer je een enkele cabine hebt met slechts 2 zetels vooraan en er dus een brede doorgang is naar de laadruimte, dan homologeer je best tot camper. Bij een dubbele cabine is er geen discussie mogelijk: doe je de tussenwand weg, dan moet je homologeren tot camper.

Laat je de tussenwand staan, dan kan je kiezen. Je kan in dat geval een lichte vracht blijven of je kan homologeren naar een camper. Bij een enkele cabine kan je trouwens ook aanpassingen doen aan je tussenwand. Wil je hier een opening in maken, een raampje in steken of enkel het onderste deel laten staan, dat mag. Heb je een dubbele cabine dan mag je geen structurele veranderingen aan de tussenwand doen. Je kan wel een raampje in de tussenwand (laten) steken, maar dit moet ook gekeurd worden.

Ook het toevoegen van zetels in de laadruimte zorgt er sowieso voor dat je je lichte vracht moet homologeren tot camper.

Waarom zou je een lichte vracht blijven? Als je busje ingeschreven is op een bedrijf.  dan blijf je best een lichte vracht. Tenzij je aan je boekhouder kan uitleggen waarom je een camper nodig hebt voor je job.

Waarom zou je kiezen om te homologeren tot camper? Een camper is iets voordeliger wanneer het aankomt op verkeersbelasting. Voor een camper betaal je ongeveer € 139 per jaar, voor een lichte vracht ongeveer € 168. De verzekering voor een camper zal vaak ook goedkoper zijn dan de verzekering van een lichte vracht, maar de prijzen verschillen natuurlijk afhankelijk van de verzekeringsmaatschappij. Een laatste argument zijn de lage emissiezones. Vele steden voeren lage emissiezones in, als lichte vracht moet je je ook aan deze regels houden. Voor een camper is dat niet het geval. Heb je een camper? Dan mag je nog binnen in bepaalde lage emissiezone.

Aanpassingen wanneer je busje een lichte vracht blijft

Kies je ervoor om je busje als lichte vracht te behouden, dan moet je natuurlijk ook rekening houden met  bepaalde richtlijnen wanneer je wijzigingen aan de carrosserie uitvoert.

Bij elke wijziging moet je eerst de toestemming van de fabrikant aanvragen. Als particulier is dat natuurlijk niet zo eenvoudig. Het veiligste is om zulke wijzigingen te laten uitvoeren door een ombouwe. Dit kan een ombouwer zijn met een COP-certificering, maar vele ombouwers werken ook nauw samen met de technische dienst. Beide opties verlopen vlot. Wil je toch zelf aanpassingen aan de carrosserie maken dan raden we je sowieso aan om vooraf contact op te nemen met de technische dienst.

Aanpassingen met een certificaat voor lichte vracht

Voor welke aanpassingen moet je geen bijkomende homologatie doen en dus niet naar de 2de fase keuring met je lichte vracht? Een dakraam, een ventilator en maximaal 4 openingen in de zijwanden met maximale afmetingen van 20 cm op 20 cm (opening voor kabel om de zonnecellen aan te sluiten, stopcontact, ventilatie, …). Voor deze aanpassingen volstaat een certificaat dat je kan voorleggen bij de gewone jaarlijkse keuring van je voertuig. Het verkrijgen van certificaten verloopt vlot en heeft een kostprijs van ongeveer € 150 euro (excl. btw).

Wil je de aanpassingen zelf doen, dan moet je vooraf contact opnemen met de fabrikant van je voertuig en de technische dienst. Achteraf zal je ook alles door de technische dienst moeten laten controleren en indien alles in orde is, voorzien zij jou van de juiste certificaten. Let er ook op dat je de plaatsing precies moet uitvoeren volgens de beschrijving van de fabrikant. Verder moeten alle materialen die je gebruikt een CE-keurmerk bezitten en je mag geen steunbalken doorzagen of aanpassen. Laat je het plaatsen van een dakraam of ventilator door een ombouwer, zoals Routegoesting doen, dan zorgen zij dat alle certificaten in orde zijn wanneer je je busje komt ophalen.

Aanpassingen met homologatie

Bij alle andere aanpassingen aan de carrosserie moet je je lichte vracht wel een 2e fase keuring laten ondergaan. Dit is, in het geval van een kampeerbusje, vaak het plaatsen van ramen in de zijwanden en achterdeuren. In deze situatie moet je een dossier voor Individuele GoedKeuring (IGK) laten opstellen door je ombouwer of technische dienst. Dit dossier wordt voorgelegd aan de dienst homologatie van het departement mobiliteit & openbare werken, die dit moet goedkeuren. De doorlooptijd van een dossier is minstens één maand. Wanneer alles in orde is ontvang je een nieuw Europees gelijkvormigheidsattest (COC) voor je voertuig. Dit attest toont aan dat het voertuig voldoet aan alle technische en wettelijke voorschriften. Nadat je je nieuwe individueel goedkeuringscertificaat hebt ga je naar de 2e fase keuring (de keuring voor tweedehandsvoertuigen) en daar ontvang je, indien alles in orde is, een aanvraag tot inschrijving. Je kan je lichte vracht dan opnieuw inschrijven via je verzekeringsagent of rechtstreeks bij de DIV.

Het is sowieso aan te raden om het plaatsen van ramen door een ombouwer te laten doen. Die regelt dan ook jouw IGK dossier. Let bij het aanpassen van je lichte vracht ook goed op de massa van je busje. Als lichte vracht mag je niet boven de 3,5 ton gaan! Hou hierbij rekening met een marge van ongeveer 100 kg bagage per persoon.

De homologatie tot camper

Wil je je busje laten herkeuren tot camper, dan doorloop je eigenlijk hetzelfde proces. En hou ook hier rekening met het prijskaartje! Een homologatie tot camper zal je in totaal ongeveer €1500 kosten.

Wat is dan het verschil tussen homologeren tot lichte vracht of tot camper? Als camper moet je aan heel wat voorwaarden voldoen om goedkeuring te krijgen. Deze regels hebben zowel betrekking op de afmetingen van je voertuig, de massa, de inrichting, … Deze regels zetten we in een volgende blogpost uitgebreid voor jullie op een rijtje.

Zelf eerst eens uitproberen voor je aan het ombouwen gaat? Op Goboony huur je DIY-campers in alle soorten en maten. Zo test je andere lay-outs en afwerkingen, nog voor je aan de slag gaat. Je kan zelfs met Freddie, de bus van Routegoesting op pad! Op zoek naar een ombouwer in jouw buurt? Download ons gratis e-book met een overzicht van alle ombouwers, inclusief Routegoesting hier.