15 onmisbare vakantietips voor Italië

Italië is misschien wel het mooiste vakantieland in Europa. We hebben in het verleden genoeg geschreven over prachtige camperroutes, het mooie noorden en het prachtige zuiden, maar waar moet je allemaal nog meer rekening mee houden als je op vakantie naar Italië gaat? Wanneer is de beste tijd en wat zijn de mooiste plekjes? Je leest het allemaal in deze blog waarin we je meenemen langs 15 onmisbare tips voor een onvergetelijke vakantie in Italië.

15 onmisbare vakantietips voor Italië

Het land van "la dolce vita" biedt een perfecte mix van cultuur, natuur, zon en culinaire hoogstandjes. Van de ruïnes van Rome tot de stranden van Sicilië, en van de Alpen in het noorden tot de olijfgaarden in Puglia. Italië heeft voor iedereen iets te bieden. Met deze tips ben je optimaal voorbereid om het beste uit je Italiaanse avontuur te halen!

1. Pas je ritme aan

Wie wel eens vaker naar een van de Mediterrane landen op vakantie is gegaan, is waarschijnlijk al opgevallen dat de straten een stuk rustiger worden rond het middaguur. Zo ook in Italië! Veel Italianen gebruiken deze tijd voor een uitgebreide lunch en eventueel een middagdutje (de beroemde "riposo" of "pisolino", wat wij vaak de siësta noemen).

Houd er dus rekening mee dat tussen 12:30 en 15:30 veel winkels gesloten zijn en gebruik deze tijd om zelf lekker uitgebreid te lunchen en misschien ook wel een uiltje te knappen. Gelukkig zijn de winkels vaak wel later open en eten Italianen ook later. Gemiddeld zitten zij pas rond 20:00 uur aan tafel voor het diner.

Dit ritme is een belangrijk aspect van de Italiaanse cultuur, vooral in kleinere steden en op het platteland. In toeristische hotspots en grote steden, zoals Rome en Milaan, zijn steeds meer winkels doorlopend open, maar de authentieke ervaring van het Italiaanse levensritme blijft één van de charmes van dit prachtige land.

2. Ga buiten de toeristische paden

Zeker in bekende steden als Rome, Venetië en Verona ben je geneigd om alle hotspots af te gaan. Sla eens een zijstraatje in en zoek de rustigere plekken op om echt de Italiaanse cultuur te proeven. Je komt zo op mooie plekken die je niet in de gemiddelde reisgids zult vinden.

Misschien ontdek je wel net dat ene restaurantje wat je de rest van je leven niet meer vergeet, omdat je nog nooit zo lekker hebt gegeten. Het is dan ook zeker een leuke bijkomstigheid dat hoe verder van de toeristische plekken je komt, hoe lager de prijzen worden in restaurants en bars.

3. Let op prijsverschillen

Als we het dan toch over prijsverschillen hebben, dan moet ik natuurlijk ook even vermelden dat niet alleen binnen een stad, maar ook binnen restaurants prijzen kunnen verschillen. Je zult op veel plekken namelijk meer betalen als je op het mooiste plekje op het terras gaat zitten dan wanneer je binnen aan de bar je espresso drinkt.

De regel hierbij is eigenlijk: hoe verder van de bar, hoe duurder het plekje. Het prijsverschil voor een espresso oplopen tot het dubbele of zelfs driedubbele tussen aan de bar staan (€1-1,50) of op een terras zitten op een toeristisch plein (€3-4,50).

4. Vind authentieke restaurants

Italië staat natuurlijk bekend om heerlijk eten. Vermijd daarom de toeristische restaurants als je voor de echte Italiaanse smaakervaring wilt gaan. Foto's van de gerechten op de menukaart is geen goed teken in dit geval, en plekken die om 18:00 uur al vol zitten zijn dan ook geen aanrader.

Zoek na 20:00 uur restaurantjes op waar je veel Italianen ziet zitten en ga voor een meer traditionele osteria of trattoria in plaats van de fancy ristorantes. Een goed teken is als het menu in het Italiaans is, met hooguit een Engelse vertaling erbij (en niet andersom).

5. Ontdek Italiaanse bijgerechten

Natuurlijk kun je alleen antipasto en eventueel een dolce bij je lekkere pasta bestellen, maar er zijn in Italië zoveel heerlijke bijgerechten (contorni) te vinden. Laat deze zeker niet links liggen en proef wat Italië nog meer te bieden heeft.

Vergeet niet dat in Italië pasta meestal als eerste gerecht (primo) wordt gegeten, gevolgd door een tweede gang (secondo) van vlees of vis. De bijgerechten worden daar meestal bij geserveerd. Tegenwoordig zijn vegetarische en veganistische opties veel breder beschikbaar geworden, met heerlijke bijgerechten zoals gebakken artisjokken, gegrilde aubergine met mint of cicoria (wilde chichorei) bereid met knoflook en peperoncino.

6. Omgaan met fooien

Eigenlijk is dit niet veel anders dan bij ons. Fooi wordt gezien als een compliment voor een goede service en is absoluut geen vereiste. Soms wordt er al 10% bij de prijs gerekend of rekent het restaurant een "coperto", een klein bedrag vergelijkbaar met fooi.

Let hier dus op bij het afrekenen. Natuurlijk kun je zelf bepalen om nog wat extra's te geven als je tevreden bent. Zeker als je van plan bent om terug te komen. Betalen met creditcard of mobiele betalingen zoals Apple Pay en Google Pay vrijwel overal mogelijk geworden, waarbij je vaak de optie krijgt om digitaal fooi te geven. Ook veel restaurants hebben een QR-code op de rekening waarmee je direct feedback kunt geven en eventueel een fooi kunt achterlaten via je smartphone.

7. Eten rond historische plekken

We blijven nog even in het thema van eten, maar nu rond de historische plekken. In veel steden is het sinds 2013 niet meer toegestaan om je lekkere broodje te nuttigen rond de vele historische bouwwerken die Italië rijk is. Zeker in Rome wordt hier streng op toegezien. Bewaar het dus voor later om fikse boetes te voorkomen. De boetes voor het eten rond monumenten zoals de Fontana di Trevi, het Colosseum of op de Spaanse Trappen kunnen oplopen tot €250, en er worden meer handhavers ingezet, vooral tijdens het hoogseizoen.

Veel steden hebben speciale "picnic zones" aangewezen in de buurt van toeristische trekpleisters, waar je wel kunt genieten van je meeneemmaaltijden. Deze zijn vaak aangegeven met groene bordjes of te vinden via toerisme-apps.

8. Let op je spullen

Waar je ook rekening mee moet houden als je een van de vele toeristische steden bezoekt, zijn zakkenrollers. Helaas zijn er in Italië nog steeds zakkenrollers actief en zijn vooral toeristen rondom drukke trekpleisters het doelwit.

Zorg dus dat je waardevolle spullen goed afgesloten bij je draagt. Gebruik bij voorkeur een tas die je aan de voorkant draagt, met ritsen en veiligheidssluitingen. Er zijn ook diverse anti-diefstal tassen en accessoires beschikbaar die RFID-blokkering bieden (tegen digitale zakkenrollers) en snijbestendige materialen bevatten.

9. Kledingvoorschriften

Wil je een van de vele kerken in Italië bezoeken? Houd er dan rekening mee dat het vaak niet is toegestaan om deze te betreden met ontblote schouders en knieën. Deze regel geldt vooral voor bekende kerken en basilieken zoals de Sint-Pietersbasiliek in Rome of de Duomo in Milaan. In de populairste kerken zijn automatische controlesystemen met AI-camera's geïnstalleerd die bezoekers screenen; wie niet aan de kledingvoorschriften voldoet, krijgt een melding dat er omslagdoeken te huur of te koop zijn bij de ingang.

Ook in veel zwembaden is tegenwoordig een kledingvereiste, namelijk de badmuts. Gelukkig zijn deze vaak gewoon te koop rondom de zwembaden, mocht je zelf niet in het bezit van een badmuts zijn.

10. Let op ZTL-zones en milieubeperkingen

In veel Italiaanse stadscentra geldt een verbod voor auto's en dus ook campers. Deze zones worden "Zona a Traffico Limitato" (ZTL) genoemd. Rijd dus niet voorbij de borden om hoge boetes te voorkomen. 

In tegenstelling tot andere Europese landen heeft Italië geen traditioneel milieuvignet dat je kunt aanschaffen. De ZTL-zones werken anders en vereisen in de meeste gevallen een speciale vergunning die alleen voor bewoners, leveranciers of hotelgasten (via hun hotel) beschikbaar is.

Enkele belangrijke zaken om te weten over ZTL-zones:

• Boetes voor het onbevoegd inrijden van een ZTL kunnen oplopen tot €300
• Camera's registreren automatisch kentekens die zonder vergunning binnenrijden
• Elke keer dat je een zone inrijdt, kun je een aparte boete krijgen
• De boete kan ook maanden na je vakantie nog op de deurmat vallen

Tips:

1. Parkeer buiten het centrum en gebruik het openbaar vervoer
2. Als je hotel binnen een ZTL ligt, geef dan je kenteken door vóór aankomst
3. In sommige steden (zoals Milaan, Bologna en Palermo) kun je als toerist een dagpas kopen (rond €5-8 per dag) om de zone te betreden
4. Gebruik navigatie-apps die ZTL-zones aangeven, zoals Waze of speciale Italiaanse apps

Lees ook onze speciale blogs over verkeersregels in Italië, milieuzones in Italië en tolwegen in Italië voor meer gedetailleerde informatie.

11. Ken de feest- en vakantiedagen

Tijdens veel feestdagen zijn veel winkels en musea gesloten. Houd er op deze dagen dus rekening mee dat je een rustdag inplant voor jezelf om teleurstellingen te voorkomen. De belangrijkste officiële feestdagen zijn:

• 1 januari - Nieuwjaarsdag (Capodanno)
• 6 januari - Driekoningen (Epifania)
• 20-21 april - Pasen en paasmaandag (Pasqua e Lunedì dell'Angelo)
• 25 april - Bevrijdingsdag (Festa della Liberazione)
• 1 mei - Dag van de Arbeid (Festa del Lavoro)
• 2 juni - Dag van de Republiek (Festa della Repubblica)
• 15 augustus - Maria Hemelvaart (Ferragosto)
• 1 november - Allerheiligen (Ognissanti)
• 8 december - Maria Onbevlekte Ontvangenis (Immacolata Concezione)
• 25-26 december - Kerstmis en tweede kerstdag (Natale e Santo Stefano)

Naast deze nationale feestdagen hebben veel steden ook hun eigen lokale feestdag voor hun beschermheilige. In Rome is dit bijvoorbeeld 29 juni (Sint-Petrus en Paulus). Veel Italianen nemen vakantie in augustus, vooral rond Ferragosto (15 augustus). Dit betekent dat sommige kleinere, familiebedrijven en lokale winkels gesloten kunnen zijn, vooral in niet-toeristische gebieden. Aan de andere kant zijn populaire bestemmingen als Rome, Florence, Venetië en de strandresorts juist extra druk tijdens deze periode.

Beste reistijd: Mei, juni, september en begin oktober bieden de ideale combinatie van aangenaam weer, minder drukte en openstaande voorzieningen. Als je afhankelijk bent van schoolvakanties, probeer dan eind juni/begin juli te gaan in plaats van augustus.

12. De winterbandenregels

Een geheel nieuwe regel waar reizigers naar Italië sinds 2025 rekening mee moeten houden, is het verbod op winterbanden en bepaalde all-seasonbanden in de zomermaanden. Tussen 16 mei en 14 oktober geldt in meerdere regio's in Italië een verbod op winterbanden én all-seasonbanden met een lage snelheidsindex.

Dit kan een probleem vormen als je met je eigen auto naar Italië reist en winterbanden of bepaalde all-seasonbanden gebruikt. Een overtreding kan leiden tot boetes tussen €422 en €1.682, plus mogelijke inbeslagname van het kentekenbewijs.

Tips:

• Controleer de snelheidsindex van je banden (deze staat op de zijkant van je band)
• Winterbanden en all-seasonbanden met een lagere snelheidsindex dan wat voor je auto is voorgeschreven, zijn niet toegestaan
• Overweeg om voor vertrek naar Italië in de zomer je winterbanden te vervangen door zomerbanden
• Als je een huurcamper of huurauto neemt in Italië, zul je hier geen last van hebben

13. Online reserveren voor populaire bestemmingen

Een trend die sinds 2023 is ingezet en steeds belangrijker wordt, is het vooraf reserveren van tickets voor populaire attracties en zelfs sommige kleinere steden en natuurgebieden. Dit is ingesteld om massatoerisme in te dammen en kwetsbare plekken te beschermen.

Enkele plekken waarvoor je verplicht vooraf moet reserveren:

• Uffizi Galerij (Florence): Zelfs met vooraf gereserveerde tickets kun je in het hoogseizoen nog steeds 1-2 uur wachten. Boek minstens een maand van tevoren.
• Vaticaanse Musea (Rome): Online reserveren is verplicht en tickets zijn vaak al weken van tevoren uitverkocht.
• Cinque Terre: Er geldt een maximumaantal bezoekers per dag. Dagtickets moeten online worden gereserveerd.
• Pantheon (Rome): Sinds 2023 is een klein entreegeld van €5 ingevoerd, met verplichte online reservering in het hoogseizoen.
• Venetië: Voor dagbezoekers geldt een toeristenbelasting van €10 op drukke dagen. Dit moet vooraf online worden betaald.

14. Ga van de gebaande paden

Italië kent zoveel mooie plekken dat ik niet genoeg digitale inkt beschikbaar heb om ze allemaal te benoemen in deze blog. Gelukkig hebben we al genoeg over het land geschreven en kun je in onze andere blogs over Italië inspiratie opdoen voor een reis langs de mooiste bestemmingen van het land. Maar hier zijn nog een paar minder bekende bestemmingen die de moeite waard zijn om te bezoeken:

• Val di Noto (Sicilië): Deze vallei met barokke stadjes zoals Modica, Ragusa en Noto biedt een authentieke Siciliaanse ervaring zonder de drukte van Taormina of Palermo.
• Matera (Basilicata): Deze UNESCO-stad met prehistorische grotwoningen wordt steeds populairder, maar is nog steeds minder druk dan de grote steden.
• Civita di Bagnoregio (Lazio): Dit "stervende stadje" op een eroderende heuvel is alleen te bereiken via een voetgangersbrug en biedt een surrealistisch beeld.
• Monte Isola (Lombardije): Het grootste meer-eiland van Europa, gelegen in het Iseomeer, is autovrij en biedt prachtige wandelingen en fietstochten.
• Procida (Campanië): Dit kleurrijke eiland bij Napels was culturele hoofdstad van Italië in 2022 en is een rustiger alternatief voor Capri.

15. Duurzaam reizen in Italië

Duurzaam toerisme is een steeds belangrijker onderwerp in Italië. Er zijn verschillende initiatieven om je vakantie milieuvriendelijker te maken:

• Treinreizen: Het Italiaanse hogesnelheidsnetwerk is de afgelopen jaren flink uitgebreid. De nieuwe Frecciarossa-treinen verbinden de grote steden snel en comfortabel. Bovendien zijn er speciale reispassen voor toeristen die het gebruik van treinen stimuleren.
• Elektrische mobiliteit: In veel toeristische gebieden zijn elektrische fietsen, scooters en kleine auto's te huur. Perfect voor korte afstanden en stadsbezoeken.
• Eco-accommodaties: Er is een groeiend aantal gecertificeerde eco-vriendelijke accommodaties, van agriturismo's tot boutique hotels die zich richten op duurzaamheid.
• Lokale ervaringen: Farm-to-table diners, handwerkworkshops en andere activiteiten die lokale gemeenschappen ondersteunen, zijn steeds beter te vinden via platforms als Airbnb Experiences en WithLocals.

Italië blijft een van de meest veelzijdige en betoverende vakantiebestemmingen ter wereld. Met deze 15 tips ben je goed voorbereid om optimaal te genieten van alles wat dit geweldige land te bieden heeft. Neem de tijd om te onthaasten, pas je aan aan het Italiaanse ritme, geniet van de heerlijke keuken en laat je verrassen door zowel de iconische bezienswaardigheden als de verborgen parels die je onderweg ontdekt. Bonustip: in elk hoekje van Italië valt wel iets te zien. Huur een camper via Goboony, dan heb je het ideale vervoermiddel om zoveel mogelijk van het land te kunnen zien.