Op dit moment telt Nederland 13 gemeenten met een zogeheten milieuzone, een gebied binnen een gemeente waar alleen ‘schone’ voertuigen in mogen rijden. Gemeenten kunnen een dergelijke zone invoeren om de uitstoot van fijnstof en stikstofoxiden te beperken en de luchtkwaliteit te verbeteren, om op die manier bij te dragen aan de leefbaarheid en gezondheid van burgers. 3 van de 13 milieuzones, gelden ook voor personenauto’s. Dit zijn zones in Arnhem, Rotterdam en Utrecht.
Milieuzones winst voor de schatkist
En dat is een lucratieve business voor de Nederlandse staat, zo blijkt uit recent onderzoek. Jaarlijks worden er miljoenen verdiend dankzij het uitschrijven van milieuzone-boetes. Maar hoe kan dit eigenlijk?
In Nederland zijn lokale overheden zelf vrij om regels en uitzonderingen te bepalen, hetgeen leidt tot een wildgroei aan milieuzone variaties. Het gevolg? Onduidelijkheid rondom de wet- en regelgeving. Veel oldtimerbezitters, camperaars en mensen met een ouder type auto krijgen hierdoor te maken met boetes.
Aanleiding voor onderzoek
Als camperverhuurplatform ontvangt Goboony regelmatig negatieve signalen van gefrustreerde huurders, die eigenlijk niet goed op de hoogte zijn van de wet-en regelgeving omtrent milieuzones.
Dit gaf aanleiding om onderzoek te doen naar de manier waarop Nederlanders denken over milieuzones (de publieke opinie) én de kennis van Nederlanders op het gebied van milieuzones en de huidige regelgeving. ’Wat weet men eigenlijk van milieuzones?’
Goboony ondervroeg in totaal 1.170 Nederlanders. De vragen gingen over milieuzones in eigen land, de eigen ervaringen met milieuzones en hoe men vindt dat het gesteld is met de nationale- en internationale regelgeving. Ook in andere Europese landen ziet men milieuzones namelijk veelvuldig terug. Ieder land heeft wel weer zijn eigen regels en stickers.
- Onderzoeksresultaten -
Nederlandse weggebruikers pro-milieuzones
Tegen de verwachting in, staan Nederlanders niet onwelwillend tegenover milieuzones. 55% van alle ondervraagden vindt het namelijk een goede zaak dat er milieuzones zijn. De voordelen van milieuzones wegen klaarblijkelijk toch mee in het oordeel van de Nederlandse automobilist.
Opvallend hierbij is wel dat jongeren (weggebruikers jonger dan 35 jaar) met 80% aanzienlijk positiever zijn over milieuzones dan bestuurders van 56 jaar en ouder. In deze laatste categorie is 50% positief.
3 op de 4 Nederlanders ontevreden over informatievoorziening
Weggebruikers vinden het dus goed dat er milieuzones zijn. Ze zijn echter minder enthousiast over de informatievoorziening en geven aan dat dit te wensen over laat. 74% van de respondenten vindt de informatievoorziening namelijk niet goed geregeld. De wildgroei aan borden, regels, uitzonderingen en normen zorgt voor het grootste deel van de ontevredenheid. Slechts 5% van de ondervraagden geeft aan dat zij goed geïnformeerd worden over milieuzones.
Kennis van milieuzones niet op peil
Het onderzoek van Goboony heeft duidelijk gemaakt dat Nederlanders te weinig weten van milieuzones.
Van alle ondervraagden...
> ... weet 75% niet dat milieuzones gelden voor alle brandstoftypen.
> … kan 78% (uit vijf mogelijkheden) niet de milieuzones in Nederland aanwijzen die gelden voor personenauto’s.
> … weet 21% procent niet welke euronorm het schoonst is.
Opvallend - Mannen zijn over het algemeen beter op de hoogte van de wet- en regelgeving rondom milieuzones dan vrouwen. Zo denkt de helft van de vrouwen dat een Euronorm 1 de schoonste norm is, terwijl dit juist het meest vervuilende type dieselauto is. Van de mannen is 81% hier wel van op de hoogte.
Automobilisten die er een dagje op uit trekken en een milieuzone tegenkomen, kunnen door het gebrek aan kennis van een koude kermis thuiskomen. Als je op de bon geslingerd wordt voor het betreden van een milieuzone -terwijl dit niet is toegestaan- kun je rekenen op een hoge boete. En ook hier is men zich nog niet altijd van bewust:
Iemand die met een vervuilende auto in een milieuzone rijdt en hier geen ontheffing voor heeft, loopt het risico een boete van 95 euro plus 9 euro administratiekosten te ontvangen. Minder dan de helft van de Nederlanders (45,6% van alle ondervraagden) wist aan te geven hoe hoog het daadwerkelijke boetebedrag is.
Boetes hebben niet het gewenste effect
Het lijkt er ook niet op dat een boetesysteem ervoor zorgt dat men zich meer inleest en informeert in milieuzone-regelgeving. Slechts 26% van de ondervraagden die ooit een milieuzone-boete kreeg geeft namelijk aan daarna meer informatie over milieuzones te hebben ingewonnen. Bijna driekwart betaalde de boete zonder zich verder te verdiepen in de regels.
Veel onduidelijk, ook over de grens
Slechts enkele Europese landen baseren de regels voor milieuzones op de Euronormen en de regelgeving verschilt per land nog steeds enorm. Voor weggebruikers die de grens oversteken is deze wisselende regelgeving een doorn in het oog. Zo geeft maar liefst 88% van de ondervraagden aan dat het verwarrend en onhandig is dat elk Europees land zijn eigen regelgeving heeft.
Ook het regelen van stickers en vignetten is klaarblijkelijk lastig voor automobilisten die de grens over gaan. 47% van de ondervraagden die wel eens milieuvignetten moesten regelen vond dit makkelijk te regelen. Er zijn echter meer mensen (51%) die het juist niet makkelijk te regelen vinden.
- Milieuzones en Europese Verkiezingen? -
Het is belangrijk dat ook Europa met eenduidige regelgeving komt, zodat automobilisten die de grens oversteken weten waar ze aan toe zijn. Initiatieven om de wirwar rond milieuzones te beëindigen zijn er al wel geweest (!).
-
Zo hebben D66-parlementariërs Matthijs van Miltenburg en Gerben-Jan Gerbrandy geopperd om voor alle milieuzones in Europa één milieusticker te gebruiken.
-
Annie Schreijer-Pierik (CDA) heeft de Commissie schriftelijke vragen gesteld met als doel; ‘’Verbetering Europese en nationale milieuregelgeving voor kampeerwagens en campertoerisme in de Unie’’. Hierin heeft zij aangegeven dat kampeerwagens en andere voertuigen grote hinder ondervinden door de grote verscheidenheid aan milieuzones en milieustickers in de lidstaten van de Unie. Tegelijkertijd worden praktische oplossingen voor verbetering van de luchtkwaliteit in steden en daarbuiten door Europese juridische en praktische belemmeringen gehinderd.
- Aanpassingen milieuzones Nederland 2020 -
Om wat te doen aan de onduidelijkheid rond milieuzones wil Nederland de wet- en regelgeving in 2020 aanpassen. Waar gemeenten nu verschillende regels en voorwaarden hanteren in de 13 verschillende milieuzones, zullen zij vanaf 2020 de keuze hebben tussen twee verschillende soorten milieuzones:
De gele zone: Geen toegang voor dieselvoertuigen met Euronorm 2 of lager.
De groene zone: Geen toegang voor dieselvoertuigen met Euronorm 3 of lager.
Benzineauto’s blijven gewoon welkom binnen de zones, net als campers en oldtimers (als de eigenaar zelf in de milieuzone woont).
- Oproep vanuit Goboony -
Met de Europese verkiezingen om de hoek willen wij, als liefhebbers van camperen, maar ook als liefhebbers van oldtimers en andere voertuigen; een oproep doen aan onze Europese leiders om het gesprek aan te gaan over de wildgroei van regels en uitzonderingen rond Europese milieuzones.
"Goboony denkt dat een goed gecommuniceerde en eenduidige Europese regelgeving (waar elk land zich aan dient te houden) een goede aanpak kan zijn voor de onduidelijkheid rondom milieuzones."
Want, zo blijkt uit ons onderzoek: mensen staan niet onwelwillend tegenover milieuzones, maar de onduidelijkheid en de slechte informatievoorziening zorgt simpelweg voor veel onbegrip.